Κώστας Βούλγαρης
Ο τρόπος με τον οποίο η νεοελληνική λογοτεχνία ανεδείχθη ισότιμα, ανάμεσα στις άλλες εθνικές ευρωπαϊκές, το γεγονός της ιδρυτικής της στιγμής συμπυκνώνεται στο έργο του Διονύσιου Σολωμού.
Παρά τον τίτλο του «εθνικού ποιητή» που του αποδόθηκε, η νεοελληνική γραμματεία και η φιλολογία δεν αντιμετώπισαν το έργο του αναλόγως της λογοτεχνικής του ποιότητας: δεν αποτέλεσε τον κανόνα και το μέτρο των συγγραφικών μας πραγμάτων, είτε της εποχής του είτε των επόμενων περιόδων. Η λειτουργία του παρέμεινε υπόρρητη, αν και, όταν επιχειρούμε να δούμε τη δική μας συμβολή στον ανοιχτό ορίζοντα της ευρωπαϊκής λογοτεχνίας, πάντοτε προσφεύγουμε στο έργο του Σολωμού: αυτό νοηματοδοτεί, αισθητικά, πολιτισμικά και ιδεολογικά, τη διαδικασία της εθνογένεσης αλλά και νομιμοποιεί –μαζί με την Πάπισσα Ιωάννα στην πεζογραφία– τη μετέπειτα διαδρομή της νεοελληνικής ως διακριτής εθνικής λογοτεχνίας.
Έχουμε, λοιπόν, να κάνουμε με ένα έργο μειοψηφικό, το οποίο συχνά αμφισβητήθηκε, πολλάκις διαστρεβλώθηκε, εν πολλοίς αγνοήθηκε, λογοτεχνικά δεν εισπράχθηκε και ως εκ τούτου παρέμεινε σε μια διαρκή εκκρεμότητα, ρευστό, μη «οριστικό». Μήπως, ωστόσο, αυτή ακριβώς η ανοιχτότητά του συνιστά το μεγαλείο του; Και μήπως αυτό το χαρακτηριστικό του πιστοποιεί τη γονιμότητά του;
Πλέον, βρισκόμαστε πολύ μακριά από εκείνη την ιδρυτική στιγμή, κατά την οποία η λογοτεχνία μετείχε ουσιαστικά στη διαδικασία της εθνογένεσης· είμαστε επίσης μετά από εκείνη τη διάρκεια, η οποία, ως νεοελληνικός μοντερνισμός, επιχειρούσε να ορίσει τα εθνικά θέσφατα. Σήμερα η νεοελληνική λογοτεχνία αναζητά την ταυτότητά της –και πάλι ένα μικρό μέρος της, την ισοτιμία– μέσα στη μεταμοντέρνα συνθήκη, αναζητά το πρόσωπό της με όρους επανίδρυσης κι όχι αμέριμνης και ψευδεπίγραφης συνέχειας.
Το σύγχρονο αίτημα της ανοιχτότητας, της υπέρβασης, δηλαδή, των βάναυσων και κοντόθωρων ορίων της πρόχειρης και συγκυριακής τακτοποίησης των σημαντικών λογοτεχνικών έργων μέσα στα εκάστοτε κανονιστικά σχήματα –δηλαδή στην επικράτεια της σπλαχνικής λήθης–, προβάλλει με όρους αναστοχασμού της διαδρομής, αναδιατύπωσης των αισθητικών προταγμάτων, αναμόρφωσης του δυστοπικού ιστορικού παρόντος.
Σε αυτή τη διαδικασία, το έργο του Διονύσιου Σολωμού είναι παρόν αλλά και το πλέον κατάλληλο, για να του θέσουμε τα ουσιώδη ερωτήματα που αφορούν sτη ζωή και την τέχνη.
Αυτή είναι και η φιλοδοξία της εκδοτικής σειράς μας.
