ΝΙΚΟΣ ΓΥΦΤΟΥΛΑΣ
Τι ν’ αναλάβεις να ορίσεις από τη συγγραφή, από το πετσί του καθενός, το πρόταγμα του κόσμου... Να ποιος είναι ο στοχασμός! Μαμούθ είναι κόσμος, κι εσύ έχεις την πέτρα με τη σφεντόνα στο χέρι που είναι γραφή σε χαρτί και πνέων λόγος συνάμα.
Θα δεήσω να γίνει ο χώρος τούτος ένα με το πρόταγμα των καιρών. Το λημέρι της διαφοράς, το απάγκιο της γνώμης, ο μόλος της μνήμης. Μια συλλογική μαρτυρία για την κοινή μας υπόθεση. Από τούτη τη θέση ορμώμενοι, έχουμε κοινή την πεποίθηση πως η γραφή της σιγουριάς δεν μας αρμόζει. Οι καιροί προστάζουν έκθετη γραφή, ασυνήθη οπτική, ρίσκα ευθύνης και ρεαλισμό που δεν προσμετράται από κάθε λογής ένσημα συμβατικής γραφής. Δεν θα ζυγιάσουμε τις αναλογίες για να βγούμε «καθαροί». Δεν θα υπολογίσουμε τις υπογραφές συνυπολογίζοντας το κόστος. Δεν θα αφεθούμε από συνέπειες κέρδους να κρύψουν την πληγή μιας ιστορίας που στον κόσμο τούτο διαρκώς επαναλαμβάνεται αλλάζοντας μόνον όψεις. Δεν θα υποκύψουμε στην κοινή λογική της προσδοκώμενης αποδοχής και του «χαίρει εκτιμήσεως» ως απόρροια υποδόριου συμβιβασμού. Δεν θα αποδεχθούμε τον ρόλο του ενός δήθεν συστημικού προοδευτισμού, αφού η χώρα αυτή στην κοινή της ιστορία έχει αποδείξει πως κατά κανόνα δεν υφίσταται καμία συστημική πρόοδος.
«Μα πώς τα λες έτσι; Aφού η χώρα αυτή πρόκοψε για δεκαετίες τώρα...», θα αντιταχθούν φωνές μ’ έτοιμο τον περίσσιο σκεπτικισμό... Κι όντως, πρόκοψε ο λόγος που πλέον απουσιάζει ως λογική. Καταξιώθηκε η πολιτική των πολιτών. Μεγέθυνε η κοινωνία της Αλληλεγγύης. Αναβαθμίστηκε ο ρόλος των πολιτών. «Έμαθε» το κράτος να μοχθεί, στην υπηρεσία του κοινού οφέλους. Ενισχύθηκε η πρόνοια. Τα βέλτιστα στη Δικαιοσύνη. Αποπαρασιτοποίθηκε ο πολιτισμός. Εμπλουτίστηκε η παιδεία ως εφαλτήριο σκέψης. Γενιά με Γενιά. Ριζώνει απανταχού ο μεγάλος πολιτισμός του Έλληνα που ολοένα μαραζώνει...
Γέμισε το φυλάκιο της λογικής μας από την πληγερή ιστορία του συλλογικού μας είναι. Κι άλλο, δεν χωρεί...
Και τι σχέση έχουν όλα αυτά με τη λογοτεχνία; (Θα εφορμήσει εναντιωμένος ο επικυρίαρχος ορθολογισμός της Δυτικού Δι-αιρετισμού). «Πλήρη», θ’ απαντήσω αντιτάσσοντάς με άμεσα, διότι η λογοτεχνία, αυτή η εφαρμοσμένη τεχνική έκθεση της καλλιέργειας και της αποτύπωσης του λόγου, δεν δύναται να υπάρξει χωρίς την έλλογη σκέψη. Και η έλλογη σκέψη είναι γέννα πρωτίστως πολιτική.
Αυτήν τη γέννα η λογοτεχνία την προϋποθέτει αφού ανα- και επι- καθορίζεται από τη σχέση του λογοτέχνη με το «υπάρχειν» του κόσμου ως έγγραφη γλώσσα, στάση δια-νοούμενη, βίωμα, γλώσσα συμπεριφορική, κοινού όντος. Αίσθηση λοιπόν. Συναίσθηση κι Αλληλαίσθηση, που ως μορφή λογοτεχνική ορίζει και το είδος της δημιουργικής αποτύπωσης.
Λοιπόν, ξεκάθαρα: δεν επιδιώκουμε τη λογοτεχνία της ελαφράδας, που στοχεύει στο να επιβεβαιώσει τον αναμενόμενο κόσμο του αναγνώστη. Δεν επιθυμούμε να καλλιεργήσουμε την εντύπωση της κάθε λογής επιτυχίας συναρτώμενης από το ψευδές αυταπόδεικτο των «χιλιάδων αντιτύπων», ούτε να ελαφρύνουμε το βάρος του κόσμου με τη προβολή εύκολων και ευχάριστων τέρψεων της γραφής. Θέλουμε φωνές άξιες να σταθούν όρθιες στα προστάγματα των καιρών. Φιλοδοξούμε να γίνουμε χώρος ζύμωσης ιδεών, θέσεων, προθέσεων και αντιπαραθέσεων, και να προκαλέσουμε μέσα στην πάλη της γραφής τη δημιουργία ενός τόπου νέου όσο και παλιού, καθότι γνώριμου σε κοινές αξίες του ανθρωπισμού.
*Ο Νίκος Γύφτουλας (1967, Αθήνα) είναι πεζογράφος. Από τις (.poema..) εκδόσεις κυκλοφορεί η συλλογή διηγημάτων του, «Ο κήπος της Γης Θνητής». Δημοσίευση: 7 Φεβρουαρίου 2016
